“Doe mijn unne iepa!”

Dat de IPA al redelijk ingeburgerd is kun je afleiden van het feit dat het een “in de volksmond – ding” is geworden. “Doe mijn unne iepa!” Daarnaast hebben de “grote jongens” deze craftstijl met open armen ontvangen en wordt de IPA op grote schaal gebrouwen voor een grote doelgroep. Laat ik dit ‘varianten op een IPA’ noemen, want het is niet een stijl die bedoeld is voor de grote massa. Maar wanneer er geld te verdienen valt wordt IPA ineens een breed begrip met een nog breder smaakprofiel.

De IPA zal koning pils niet zo snel van de troon stoten. Het aandeel is groeiende maar verwerpbaar met de liters pils die we jaarlijks achterover gieten. Toch vind ik persoonlijk de opkomst van IPA een heel fijn gegeven en het werd ook wel eens tijd. Pils is toch alweer 179 jaar oud en daar is het nieuwe wel vanaf onderhand. Niets mis met pils drinken, maar pils próeven…. ”Doe mijn unne iepa!”

Is de IPA niet ouder dan de pils? hoor ik de slimmerik op de voorste rij al roepen… Ja, klopt, maar deze stijl heeft voor het grote publiek lang op de planken gelegen en heeft pas het laatste decennium een podium gekregen. Laten we in het theatrale blijven en zeggen dat de IPA steeds vollere zalen trekt. Doet dit afbraak aan de show? Is dit eigenlijk kleinkunst i.p.v. het circus dat sommige brouwerijen er van maken…? Goeie vraag, laten we ons er eerst even in gaan verdiepen. We trekken wat open en “Doe mijn unne iepa!”

Kort door de bocht, wat is een IPA?

Het staat voor India Pale Ale. Pale staat voor de kleur van de mouten en het bier, bleek, dus licht van kleur. Ale is het verzamelwoord wat de Britten gebruiken voor bovengistend bier. Waar wij pils hebben en de rest uit gemak speciaalbier noemen, verdelen de Britten het in Lagers en Ales. Lagers  zijn dus de ondergistende bieren. De toevoeging ‘India’ is een wat langer verhaal, maar het zal hoop ik duidelijk zijn aan het eind van dit verhaal.

Het zijn dus bovengistende bieren die licht van kleur zijn, waar veel meer hop in gebruikt wordt dan bij andere stijlen. Dus dit betekent dat ze bitterder kunnen zijn, maar ook fruitiger, kruidiger en zelfs romiger. Tegenwoordig zijn er gigantisch veel verschillende hoppen en worden er steeds nieuwe varianten “ontworpen”. Mede hierdoor is de IPA In mijn beleving spannend, uitdagend, intens, fris en blijft het zichzelf opnieuw uitvinden. Maar ik ben een groot fan. Ik zal proberen objectief te blijven in het vervolg van dit relaas.

Waar komt de I in IPA vandaan?

Helaas werd in de 18^e eeuw, waar we naar terug moeten, niet alles gedocumenteerd zoals nu. Ook wel logisch als de meerderheid van de bevolking nog ongeletterd is.

Hop is naast een smaakmaker ook een conserveringsmiddel. De hoptoegift voor Pale Ales die naar de koloniën van het Britse rijk gingen werden aanzienlijk verhoogd, zodat het bier nog steeds drinkbaar was wanneer het na 3 maanden op zee aankwam in bijvoorbeeld India. De eerste keer dat de naam IPA echt gebruikt wordt dateert uit 1822, maar in 1760 werd al geadviseerd om bier voor warmere klimaten extra te hoppen. Toen het bier in Engeland zelf populairder werd, kwam de naam IPA ten tonele; het bier wat de officieren en hoge heren in India ( en andere koloniën) drinken. Want die blieften geen Porters, het donkere bier dat de soldaten en arbeiders dronken. Een stijl bier die de reis over zee overigens prima overleefde. Dus wie vindt dat IPA-drinkers gewoon decadente en blasé zijn… ja, historisch gezien heb je wel gelijk. Maar “doe mijn unne iepa!”, de vorige is namelijk op….

Waarom drinken we nu dan ineens IPA’s…?

Over de geschiedenis van de IPA zijn pagina’s vol geschreven. De website van Zythophile staat er vol mee, voor degenen die hier het fijne van willen weten. Door de jaren heen werd op kleine schaal natuurlijk nog wel IPA’s gebrouwen, maar aan de start van de hoprevolutie staat de drooglegging in de VS. Van 1920 tot 1933 mocht er niet gedronken worden. Dit maakte brouwerijen en thuisbrouwers erg creatief. Zo maakten brouwerijen moutextracten voor mensen die thuis brood bakten met een duidelijke instructie wat ze er niet mee moesten doen, om per ongeluk bier te maken (wink, wink).

Na 1933 bleef het brouwerijlandschap in de VS erg sober. Op federaal niveau mocht een aantal brouwerijen voornamelijk saai bier brouwen en bleef homebrewing verboden. Maar als het niet mag is het natuurlijk leuker. Daarbij was de American Lager van de grote brouwerijen nou niet echt een genot in een glas. Gelukkig was er een pindaboer die president werd. Hij , Jimmy Carter, zorgde er in 1979 voor dat thuisbrouwen legaal werd. De “bierdam” brak en met de komst van de brewpub in 1982 ontstond er een golf die niet alleen binnen de VS bleef. Thuisbrouwers vonden het gaaf om “oude” recepten te gebruiken. Als oude kolonie van de Britten betekende dit dus porters, stouts en, jawel, IPA’s.

Het mooie van hop is dat er in ieder werelddeel hop groeit met steeds weer andere kwaliteiten en smaken. Waar in IPA’s vooral kruidige Europese hoppen gebruikt werden, groeien er in de VS hoppen die je mag omschrijven als citrus, dennen, grassig en fruitig. Hierdoor ontstonden er intense en hele spannende hoppige bieren. Steeds meer mensen die daar dachten “doe mijn unne iepa!”

De cirkel is rond

Deze nieuwe IPA’s kwamen terug in hun geboorteland en het was in Leeds, ver weg van het koloniale verleden uit Londen, waar in Engeland de eerste Amerikaanse stijl IPA’s werd gebrouwen. In Nederland waren het o.a. de Molen uit Bodegraven en Jopen uit Haarlem die voorzichtig begonnen met deze bittere hopbakken te brouwen. Mijn eerste IPA vond ik moeilijk weg te duwen, maar ik was wel getriggerd. In die tijd werkte ik bij een Trappistenbrouwerij, het was goed toeven, maar dit soort smaken waren mij ook vreemd. Echter, al snel werd ik smoorverliefd op deze nieuwe stijlen en mijn bieravontuur kreeg een heel nieuw hoofdstuk. Ik was één van de eersten hier die zei “doe mijn een iepa!”

No Coast IPA

Een bovengistend blond bier met meer hop… dat was de algemene omschrijving waar ik mee begon. Nu zit de IPA niet in een hokje en zijn er geen wettelijke voorwaarden waar deze stijl aan moet voldoen. Maar is er sprake van een circus? Een beetje wel, maar een beetje reuring mag. Een Black IPA met donkere mouten vind ik een echte aanwinst, de Brut IPA was wat vergezocht. De laatste 2 jaar was het de New England IPA die de scepter zwaaide. Fruitige hopbommen die bij menig volwassene alsnog de amandelen deed verwijderen.  Aan de andere kant de Westcoast IPA’s, meer traditionele, kraakheldere bittere kneiters met IBU’s waar zelfs een witlof slap van gaat hangen. Een IPA is niet de stijl van de hoge ABV, maar body mag wel. Ach, aan de andere kant…ieder zijn smaak. Maar soms wil ik geen kant kiezen, gewoon lekker in het midden waar het woordje balans niet uitgesproken hoeft te worden omdat dat de standaard is. Bieren die niet schreeuwen, maar inhoud hebben. Bieren die niet gemaakt zijn, enkel om af te kunnen tikken up untapped, maar die je lekker door kunt tikken. Wanneer je je afvraagt welke IPA deze idioot aan het drinken is tijdens het schrijven… Ja, een No Coast IPA… Het is een grappige naam, maar je snapt wel wat wij er mee bedoelen. Ook benieuwd en wilde ook unne iepa?! Klik dan maar hier